خط كش ايكائو و اثبات برتري ايران

  سه شنبه خط كش ايكائو و اثبات برتري ايران بازرسي هاي به عمل آمده از سازمان هواپيمايي كشوري ايران كه طي برنامه جهاني مميزي نظارت بر ايمني (USOAP) در سال گذشته صورت گرفت كسب رتبه دهم جهاني ايران در ميان 177كشور جهان را در پي داشت.

كاپيتان نخجواني با برعهده گرفتن رياست سازمان هواپيمايي كشوري در اولين گام به منظور تسهيل توسعه صنعت هوانوردي به اصلاح قوانين قديمي صنعت هوانوردي مصوب 1328، كه بيش از 60 سال از عمر آن مي گذشت، اقدام كرد و به تدوين آيين نامه هاي جديد در اين بخش پرداخت، سال گذشته به سراغ وي رفتيم و به اين سوال كه چه عاملي باعث شد به اصلاح قوانين صنعت هوانوردي بپردازيد؟ اين گونه پاسخ داد: سازمان جهاني هواپيمايي (ايكائو) به صورت مستمر قوانين و مقررات هوايي را ارتقا مي دهد و انتظار دارد همواره كشورهاي عضو به منظور يكپارچه سازي مديريت ترافيك هوايي و نظارت بر فعاليت هاي هوانوردي نه تنها خودشان را به روز برسانند بلكه مطابق با استانداردهاي نوين بين المللي به فعاليت هاي اجرايي بپردازند، در اين راستا ايكائو براي حصول اطمينان از بخش هاي هوانوردي كشورها به صورت ادواري تحت عنوان يوزاپ به بازرسي از بخش هاي هوايي غير نظامي مي پردازد و ميزان مطابقت و يكنواختي با قوانين جاري اين سازمان را همواره ارزيابي مي كنند و از آنجا كه در گذشته برداشت درستي از درخواست يوزاپ در سازمان هواپيمايي كشوري وجود نداشت آئين نامه هاي جديدي تدوين و براي اجراي هر يك از اين دستورالعمل ها يك يا ده ها چك ليست تهيه شد تا روش اندازه گيري عملكرد با مقياس استاندارد تدوين شود. ماحصل اين اقدام كه مشروح آن از نظر مي گذرد، كسب رتبه دهم جهاني ايران از برنامه جهاني مميزي نظارت بر ايمني سازمان هواپيمائي كشوري بين‌المللي (ايكائو) در ميان 177كشور جهان را در پي داشت.

به همين منظور در سال جاري نيز در خصوص نتايج اين بازرسي با وي به گفت و گو نشستيم.

*جناب كاپيتان نخجواني از اينكه دعوت ما را براي انجام مصاحبه اي پيرامون دستاوردهاي سازمان هواپيمايي كشوري طي 33ساله گذشته همچنين نتايج برنامه جهاني مميزي نظارت بر ايمني سازمان هواپيمائي كشوري بين‌المللي (ايكائو) را پذيرفتيد تشكر مي‌كنم. اگر ممكن است ابتدا تصويري از ضرورت اين بازرسي هاي براي مخاطبينمان ترسيم كنيد.

سازمان جهاني هواپيمائي كشوري(ايكائو)، بعلت وجود گزارشهاي متعدد در دهه 90 مبني بر عدم اجراي استانداردها و توصيه‌هاي ايكائو در كشورها، وجود سوانحي كه بيانگر عدم كفايت نظارت كشورها بر ايمني بود، افزايش نگراني جهاني در خصوص سطح ايمني هوانوردي همچنين نياز به كاهش نرخ سوانح با توجه به افزايش فزاينده ترافيك هوائي، تصميم به اجراي يك مميزي در خصوص توانائي نظارت كشورهاي عضو بر ايمني فعاليتهاي هوانوردي گرفت.

اين برنامه كه به برنامه مميزي نظارت بر ايمني ايكائو (USOAP) موسوم است، در ابتدا و از سال 1995 تا 1998 بصورت يك برنامه نظارت براي كشورهاي داوطلب و در سه حوزه استانداردهاي موسوم به ضمائم 1،6 و 8 كنوانسيون شيكاگو صورت پذيرفت. از سال 1999 تا سال 2004 اين برنامه بصورت اجباري در تمام كشورهاي متعاهد شيكاگو اجرا گرديد. سازمان هواپيمائي كشوري جمهوري اسلامي ايران نيز در سال 2004 تحت اين برنامه مميزي گرديد.

با توجه به موفقيت آميز بودن اين برنامه، ازسال 2004 برنامه مميزي با رويكرد جامع كه در بردارنده تمامي حوزه‌هاي ايمني هوانوردي بود به اجرا گذاشته شد. در سال 2010، هواپيمائي كشوري جمهوري اسلامي ايران در قالب برنامه جامع مميزي ايمني مورد ارزيابي قرار گرفت. و در آبان ماه سال 89 سازمان بين المللي هواپيمايي كشوري ايران توسط بازرسين سازمان بين المللي هواپيمايي كشوري (ايكائو) مورد مميزي قرار گرفت.

*در اين بازرسي ها چه آيتم هايي مورد مميزي قرار مي گيرد؟

در اين روش مميزي، حول 8 محور براي تامين ايمني هوانوردي در كشور كه از درجه اهميت بسيار بالايي برخوردار مي باشد مورد مميزي قرار گرفت كه 5مورد آن مي بايست در سازمان هواپيمايي كشوري استقرار داشته و به پشتوانه آن سازمان هواپيمايي كشوري 3 بخش ديگر را به مرحله اجرا درآورد كه اين موارد و امتيازات آن عبارتند از: ايجاد استقرار سيستم (establishment) و اجراي مقررات ( (Implementation بود كه دراين راستا 406 بخشنامه ايمني صادر گرديد.

براي اجراي نظارت موثر بر ايمني، 8 محور شامل؛ قوانين پايه هوانوردي، مقررات و ضوابط خاص هوانوردي، ساختار سازماني هواپيمائي كشوري و كاركردهاي نظارت بر ايمني، صلاحيت و آموزش كاركنان فني، دستورالعملها و راهنمائي هاي فني، الزامات مرتبط با گواهينامه‌ها و تائيديه‌ها، الزام به نظارت و رفع نگراني‌هاي ايمني شناسائي شده است. و كشوري كه اين 8 محور را در ساختار نظارتي خود ايجاد و اجرا نمايد قادر است بصورت موثر بر ايمني هوانوردي غير نظامي نظارت كند.

در برنامه مميزي ايكائو، ايجاد و اجراي اين مولفه‌ها در تمام حوزه‌هاي هوانوردي مورد مميزي قرار گرفت. عدم انطباق با استانداردها و فرايندهاي مطلوب ايكائو بعنوان يك يافته گزارش مي‌شوند و مقدار شاخصي به نام عدم اجراي مناسب تعيين و اعلام مي‌گردد. در بدترين حالت شاخص عدم اجراي مناسب برابر با 100 درصد و در بهترين حالت برابر با صفر درصد خواهد بود.

*اين مميزي در ميان چند كشور صورت گرفت؟

177كشور.

*ميانگين جهاني شاخص عدم انطباق با الزامات ايكائو چه رقمي گزارش شده است؟

تحليل داده هاي جمع آوري شده در مميزي ايكائو نشاده داده است كه ميانگين جهاني اختلاف با الزامات ايكائو برابر با 41درصد بوده است.

*در ايران چطور؟

شاخص انطباق فعاليت هاي مرتبط با نظارت بر ايمني در ايران، 91 درصد يعني بيش از دو برابر بالاتر از  متوسط جهاني است.

*با توجه به شاخصي كه بدان اشاره كرديد ايران در ميان 177كشور از چه رتبه اي برخوردار شده است؟ همچنين در نتايج بازرسي مزبور به چه نكاتي اشاره شده است؟

تيم بازرسي ايكائو در گزارش خود اعلام كردند كه سازمان هواپيمايي كشوري ايران داراي حاكميت و اقتدار (Soverinity) بوده و بي پرده و شفاف (Transparancy&Disclosure) و با انجام اقدامات مناسب و به جا (Time Lines) و نيز تدوين و اجرايي نمودن مقررات در برگيرنده( All Inclosiveness) اقدام به ايجاد يك ساختار منسجم و سيستماتيك، مستحكم و با هدف (Systematic consistent&objective) كرده است. همچنين در ادامه اين گزارش آمده است، نتايج حاصل از اين بازرسي و مصاديق اجرايي حاكي از بي طرفي (Fairness) در همه سطوح شركت هاي بهره بردار قابل رويت است درهمين راستا، اشكال موثر و نافذيSignificant & Critical item) ) كه سازمان هواپيمايي كشوري ايران را از انجام وظايف قانوني و بين المللي متعهد شده باز دارد يافت نشد. ايكائو در ادامه يادآورشده است سازمان هواپيمايي كشوري ايران در مسير ايجاد ساختار مناسب، با هدف آماده سازي و هدايت روش هاي بازرسي و مميزي گام هاي موثري برداشته است تا بتواند با پيگيري يافته ها و اصرار بر انجام اقدامات اصلاحي مناسب سطح ايمني را در زير مجموعه تحت حاكميت خود ارتقاء دهد .

با استفاده از توانمنديهاي بومي كشور، خوشبختانه توانستيم با كسب رتبه دهم در ميان177كشور دنيا به عنوان دستاوردي ارزشمند در سطح بين المللي در شرايط تشديد فشارهاي ناعادلانه استكبار جهاني دست يابيم و بالاتر از كشورهاي غربي مانند ايالات متحده، آلمان، هلند، دانمارك، نروژ، استراليا، نيوزيلند و ... قرار گيريم.

*متوسط امتياز جهاني در رعايت اين استانداردها چند است؟

ميزان اجراي مقررات اين بخش در ايران 11/91 درصد گزارش شده در صورتي كه متوسط امتياز جهاني در اين رابطه 29/51 درصد است.

*آيا اين برتري كه در بخش ايمني حاصل شده است به اين مفهوم است كه ايمني در ايران بالاتر از كشورهاي همچون آلمان و استراليا و امريكا است؟

اين برتري به اين معناست كه در قياس با كشورهاي نامبرده، نظارت بالاتري بر ايمني فعاليت هاي هوانوردي در ايران توسط سازمان هواپيمايي كشوري اعمال مي شود و اين نظارت، رابطه مستقيمي با تامين ايمني دارد.

از طرفي بازرسين ايكائو سوالاتي را  در قالب پروتكل هاي ايكائو تهيه كردند ما به اين سوالات پاسخ داديم در واقع اين سوالات خط كش اندازه گيري و شاخص ايكائو به شمار مي رود و اين شاخص براساس منطقه و شرايط جغرافيايي خاصي تعريف نشده است و معياري ثابت براي تمامي كشورهاست. به همين منظور بازرسان ايكائو براي صحه گذاري بر پاسخنامه مزبور به ايران آمدند.

*آيا به رتبه دهم كفايت خواهيد كرد؟

خير. ما نبايد به اين رتبه و وضع موجود اكتفا كنيم و از آنجا كه به دليل شايستگي ملت، كشور و احترامي كه در دين و مذهب ما براي خون انسانها و جان آدمها قائل هستيم مي بايست هر آنچه از دستمان بر مي آيد براي افزايش ايمني و نظارت بر آن انجام دهيم تا بتوانيم در آينده به رتبه اول در دنيا دست يابيم.

لازم به ذكر است؛ اين بازرسي گام اولي بوده كه ايكائو برداشته است و به طور حتم براي ارتقا سيستم هاي نظارتي خودش نظارت مستمر را در دستور كار جدي خود دارد و درآينده به مرحله اجرا در خواهد آمد. انتظار ايكائو از تمام كشورها اين است كه خودشان را با اين نظام نظارتي مستمر هماهنگ كنند و ما هم در ايران به دنبال فراهم آوردن زيرساخت هاي لازم براي كسب نتايج مثبت و مطلوبتر در نظام نوين نظارتي تحت عنوان نظارت مستمر و هماهنگ هستيم و كسب نتايج مثبت و مطلوب تر در نظام نوين نظارتي تحت عنوان نظارت مستمر نيازمند فراهم آوردن زيرساخت هاست كه هم اكنون سازمان دهي خاصي به منظور ايجاد زيرساخت در سازمان هواپيمايي كشوري شروع شده است. و به همين منظور برنامه راهبردي ارتقاي ايمني در صنعت هوانوردي كشور تدوين گرديده كه  در صورت تصويب در دولت به مرحله اجرا گذارده خواهد شد.

كسب جايگاه شايسته در نظام نظارت مستمر مولفه هاي جديدي را به دنبال دارد كه يكي از مهمترين آن هماهنگي و همكاري صد درصدي تمام شركت ها و موسسات بهره برداري در بخش هوانوردي است كه ملزم مي شوند تحت مقررات سازمان هواپيمايي كشوري ايران فعاليت كنند.

*كاپيتان مي توانيم دستيابي به اين جايگاه را يكي از مهتمرين دستاورد 33ساله انقلاب در بخش هوايي بدانيم؟

بله، حتما. چرا كه طي سه دهه گذشته چنين بازرسي با اين وسعت و جديت و با اين الزام قانوني توسط مجمع ايكائو تعيين و اجرا نشده بود از طرفي در داخل كشورمان نيز نظامي براي ارزيابي و ميزان آمادگي سازمان براي تطبيق فعاليت هاي سازمان هواپيمايي كشوري ايران با مقرارت داخلي و بين المللي به عنوان يك عضو ايكائو كه تا چه ميزن به الزامات قانوني پايبند است، وجود نداشت. به همين منظور مي توانيم بگوييم اين اقدام در نوع خودش بي نظير است و اميدواريم در آينده نيز شاهد چنين موفقيت هايي باشيم.

*سفر اخير جنابعالي به كانادا و ديدار با رييس شوراي ايكائو به چه منظور صورت گرفت و چه دستاوردي به همراه داشت؟

در طول2تا سه سال گذشته، به دليل برخي مشكلات نتوانستيم در اجلاس مجمع جهاني ايكائو شركت كنيم پيرامون علت عدم حضور در اين اجلاس مي بايست با ايكائو صحبت مي شد همچنين معضلات و مشكلات اين بخش كه به واسطه تحريم براي صنعت هوايي كشورمان توسط برخي كشورهاي غربي ايجاد شده بود همواره به صورت مكاتبه اي براي سازمان جهاني هواپيمايي كشوري (ايكائو) طرح شده بود كه تبيين و تشريح اين امر نيازمند مذاكرات حضوري بود. از طرفي ارائه گزارشات تكميلي از وضعيت سازمان هواپيمايي كشوري ايران در حوزه انجام بازرسي هاي انجام شده و گرفتن نقطه نظرات ايكائو كه مربوط به روابط سازمان هواپيمايي كشوري با ايكائو نيز در اين ديدار عنوان شد. همچنين در اين ديدار برنامه ريزي آموزشي براي كارشناسان سازمان هواپيمايي كشوري ايران نيز مورد موافقت قرار گرفت.

*آيا رييس شوراي ايكائو قول مساعدي مبني بر كاهش فشارهاي تحريم بر بخش هوايي كشورمان دادند؟

موضوعات مطرح شده در مورد تحريم توسط آقاي كوبه رييس شوراي ايكائو مورد تاييد قرار گرفت و نارضايتي خود را از نحوه برخورد كشورهاي غربي تحريم كننده عنوان كرد و همچنين اعلام كردند براي رفع تنگناها در تمامي حوزه هايي كه در چارچوب وظايف ايكائوست و مرتبط با ايمني باشد حاضر به انجام همكاري و مساعدت به ايران هستند.

*پس مي توانيم در آينده شاهد كاهش اثرات تحريم بر بخش هوايي كشورمان باشيم؟

اميدورايم تلاش رييس شوراي ايكائو موفقيت هايي را براي صنعت هوايي كشورمان به همرا داشته باشد.

*در مورد خودداري برخي كشورهاي غربي از عدم ارائه سوخت به هواپيماهاي مسافربري ايراني مذاكره اي صورت گرفت؟

در اين ديدار خودداري برخي كشورهاي غربي از عدم ارائه سوخت به هواپيماهاي مسافربري ايراني عنوان شد كه كوبه در اين خصوص پاسخ داد: از برخي از كشورهاي عضو ايكائو خواسته شده رفتارشان را متناسب با كنوانسيون اين سازمان اصلاح كنند اما آنها اذعان دارند اين اقدام از سوي دولت هاي آنها صورت نگرفته بلكه بخش خصوصي تصميم گيرنده است و به دليل ترس از برخي كشورهاي تحريم كننده اين اقدام را انجام مي دهند. البته به دنبال اين اقدامات فضا تا حدودي بهبود يافته و اميدواريم با پيگيري هاي صورت گرفته اين محدوديت ها روز به روز كمتر شود.

* چند فروند هواپيما در سال جاري به ناوگان هوايي كشور پيوسته است؟

ناوگان هوايي كشور در حال حاضر شامل 207فروند هواپيماي مسافربري و 34018 صندلي است كه در سال جاري 19 فروند هواپيما شامل 2777 صندلي به ناوگان هوايي كشور افزوده شده است.

علاوه بر آن ناوگان هوايي سبك موجود در كشور نيز 195 فروند است كه 180فروند آن ملكي و 15 فروند آن اجاره اي است، همچنين 128 فروند هواپيماي فوق سبك در كشور موجود است.

*چه برنامه اي براي افزايش ناوگان هوايي كشور در دستور كار داريد؟

برنامه هاي متعددي براي افزايش و نوسازي ناوگان حمل و نقل هوايي كشور در حال پيگيري است، اما آنچه بسيار تعيين كننده است و نقش مهمي در انتخاب نوع هواپيما دارد فراهم آوردن زيرساخت هاي اقتصادي حمل ونقل هوايي است و هرچه اين زيرساخت؛ همچون قيمت تمام شده، سود شركت هاي هواپيمايي و سرمايه گذاريهاي انجام شده واقعي تر باشد مي توان اميدوار بود كه شركت ها از هواپيماهاي با تكنولوژي مدرن و عمر جوانتر استفاده نمايند. و اميدواريم با اجراي ماده 161قانون برنامه پنجم توسعه با حركت به سمت آزادسازي كامل قيمت ها شاهد شكوفايي اقتصادي بخش هوايي در كشور باشيم.

 جدول زير نيز رتبه 27 كشور برتر در بين 177 كشور مميزي شده را نشان مي‌دهد:

رتبه	نام كشور	شاخص عدم اجراي مناسب
1	كره جنوبي	1.12%
2	ارمنستان	3.79%
3	كانادا	4.29%
4	آژانس ايمني هوانوردي اروپا	5.41%
5	فرانسه	5.44%
6	هنگ كنگ	5.84%
7	انگلستان	6.03%
8	نيكاراگوا	7.95%
9	مصر	8.48%
10	ايران	9.30%
11	ايالات متحده	9.40%
12	جزيره مان (انگلستان)	9.51%
13	آلمان	11.15%
14	ازبكستان	11.15%
15	هلند	11.40%
16	لهستان	12.64%
17	چين	13.02%
18	كوبا	13.24%
19	جمهوري دومنيكن	13.42%
20	جمهوري چك	13.43%
21	برزيل	13.50%
22	بلغارستان	15.67%
23	پاناما	15.69%
24	دانمارك	15.82%
25	نيوزيلند	15.97%
26	نروژ	16.57%
27	استراليا	16.65%

گفت و گو از سكينه صارمي